Działalność usługowo-badawcza

Szczegółowy zakres działania Katedry dotyczy trzech głównych obszarów:

1. Tanatologii, traumatologii i opiniowania sądowo-lekarskiego („klasyczna” i „kliniczna” medycyna sądowa).

W ramach tego obszaru pracownicy Katedry przeprowadzają m.in. diagnostykę pośmiertną (sekcje zwłok) osób zmarłych śmiercią gwałtowną (wypadki przy pracy i drogowe, zabójstwa, samobójstwa); śmiercią nagłą w niejasnych okolicznościach; osób o nieustalonej tożsamości, ofiar dzieciobójstw i noworodków, a także osób zmarłych, u których zachodzi podejrzenie popełnienia błędu medycznego. Dodatkowo przeprowadzają też ocenę mikroskopową wycinków narządów pobranych podczas sekcji zwłok. Zakres opiniowania sądowo-lekarskiego dotyczy m.in. ustalania uszczerbku na zdrowiu (sprawy odszkodowawcze); określania niezdolności do pracy (sprawy rentowe); określania stopnia niepełnosprawności; zdolności do odbywania kary pozbawienia wolności i uczestnictwa w rozprawach sądowych; określania kwalifikacji karnej obrażeń ciała; zdolności do świadomego podejmowania decyzji; mechanizmów powstania obrażeń ciała w sprawach wypadków drogowych i przy pracy oraz przestępstw przeciwko zdrowiu i życiu (zabójstwa, pobicia). W Katedrze wykonywane są również obdukcje osób pokrzywdzonych (pobitych i ofiar gwałtów). Odbiorcami ekspertyz są głównie jednostki Prokuratury, wydziały karne, cywilne, penitencjarne i nadzoru nad wykonaniem orzeczeń sądów oraz sądy pracy.

2. Diagnostyki toksykologiczno-sądowej

Ekspertyzy toksykologiczne dotyczą alkohologii sądowej, m.in. oznaczania stężenia alkoholu etylowego w materiale biologicznym pobranym od osób żywych oraz w czasie sekcji zwłok, a także oznaczania alkoholu metylowego, izopropylowego i acetonu w materiale biologicznym. Laboratorium toksykologiczne bada również szereg innych substancji, takich jak karboksyhemoglobiny we krwi, jony cyjankowe w materiale biologicznym, przeprowadza analizy jakościowe i ilościowe środków odurzających, substancji psychotropowych; bada nowe substancje psychoaktywne (NSP – tzw. dopalacze) i ich metabolity w materiale biologicznym; leki o różnym działaniu farmakologicznym, obecność tzw. tabletki gwałtu (GHB, flunitrazepam, ketamina); środków poronnych; pestycydów; trucizn na dowodach rzeczowych i innych. Biegli z zakresu toksykologii biorą również udział w sporządzaniu opinii sądowo-lekarskich na podstawie akt sprawy i wyników badań toksykologicznych, w tym w sprawach nietrzeźwości w oparciu o rachunek retrospektywny, jak również w sprawach nadużywania środków odurzających i substancji psychotropowych kontrolowanych Ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii czy środków działających podobnie do alkoholu. Odbiorcami ekspertyz są przedstawiciele organów ścigania (Policji, Prokuratury, Żandarmerii Wojskowej) i wymiaru sprawiedliwości (sądy różnych instancji), a także osoby prywatne, podmioty komercyjne i inne instytucje. Część procedur tego obszaru objęta jest akredytacją na zgodność z normą PN-EN ISO/IEC 17025:2018-02 dla laboratoriów badawczych (od 2014 r.).

3. Diagnostyki genetyczno-sądowej

W tym obszarze pracownicy Katedry ustalają pokrewieństwa (w tym ojcostwa), dokonują identyfikacji gatunkowej i osobniczej śladów biologicznych w sprawach karnych i cywilnych, a także identyfikacji nieznanych szczątków ludzkich pochodzących z ekshumacji, katastrof masowych i klęsk żywiołowych. Ekspertyzy mogą również dotyczyć przewidywania pochodzenia biogeograficznego, cech wyglądu zewnętrznego (kolor tęczówki oka, włosów, skóry) oraz wieku z różnych typów materiału biologicznego, którego przynależność osobnicza nie może być określona z braku materiału porównawczego. Odbiorcami ekspertyz są przedstawiciele organów ścigania (Policji, Prokuratury, Żandarmerii Wojskowej) i wymiaru sprawiedliwości (sądy różnych instancji), inne instytucje państwowe (w tym Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu), szpitale, podmioty komercyjne i osoby prywatne. Część procedur tego obszaru objęta jest akredytacją na zgodność z normą PN-EN ISO/IEC 17025:2018-02 dla laboratoriów badawczych (od 2014 r.).

W zakresie genetyki i toksykologii sądowej Katedra Medycyny Sądowej świadczy również usługi badawcze dla osób prywatnych, realizowane poprzez stronę internetową twojdna.pl