Standardowa diagnostyka otoneurologiczna w Klinice Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej obejmuje wykonanie następujących procedur:
- Ocena ucha środkowego
Audiometria tonalna: Badanie polega na podawaniu do ucha poprzez słuchawki dźwięków o różnej częstotliwości i stopniowo zwiększanym natężeniu. Badany ma za zadanie sygnalizować, gdy usłyszy dźwięk. Na podstawie subiektywnych odpowiedzi badanego wykreśla się próg słyszenia tonów czystych w zakresie częstotliwości od 125 do 8000Hz.
Tympanometria i ocena odruchów strzemiączkowych: Badanie służy ocenie funkcji ucha środkowego, w tym ruchomości błony bębenkowej, kosteczek słuchowych i pośrednio warunków przestrzennych środkowego (wysięk w jamie bębenkowej, zablokowanie trąbki słuchowej, perforacja błony bębenkowej, zrosty).
- Ocena ucha wewnętrznego – jego części słuchowej
Otoemisje akustyczne spontaniczne i wywołane: Test ocenia stan receptora słuchowego tj. komórek słuchowych ślimaka. Badanie otoemisji spontanicznych polega na odbiorze poprzez czuły mikrofon umieszczony w przewodzie słuchowym zewnętrznym dźwięków emitowanych samoistnie, bez pobudzenia poprzez komórki słuchowe ślimaka. Otoemisje wywołane trzaskiem wzbogacają diagnostykę o analizę sprawności komórek rzęsatych w odpowiedzi na zadany dźwięk. Do ucha podaje się poprzez słuchawkę trzask o nateżeniu do 80dB, a następnie odbiera się przez mikrofon, umieszczony w przewodzie słuchowym zewnętrznym, echo nadanego dźwięku.
III. Ocena funkcji nerwu ślimakowego oraz kolejnych neuronów drogi słuchowej
Potencjały słuchowe wywołane o krótkim czasie utajenia: Badanie służy analizie stanu fizjologicznego nerwu słuchowego oraz II i III neuronu drogi słuchowej. Do ucha osoby badanej podawany jest słuchawką dźwięk o natężeniu 70dB NHL. Prędkość przewodzenia impulsu akustycznego przez nerw ślimakowy, jądra ślimakowe pnia mózgu, jądra oliwki górnej, jądra wstęgi bocznej aż do wzgórka dolnego blaszki czworaczej (III neuron drogi słuchowej) oceniana jest na podstawie powstających fal oznaczanych jako fale I, II, III, IV, V. Odbiór tych fal umożliwiają elektrody przyklejone na skórze czoła, policzka i na wyrostkach sutkowatych. Brak którejkolwiek z fal, wydłużenie czasu jej powstania lub zwiększenie odstępu czasowego między falami wskazuje na miejsce uszkodzenia drogi słuchowej tzn. zwolnienie lub przerwanie przewodzenia impulsów.
- Ocena narządów zmysłu równowagi ucha wewnętrznego i ich projekcji dośrodkowej
Miogenne potencjały wywołane przedsionkowe: Badanie analizuje stan nerwu przedsionkowego, jąder przedsionkowych pnia mózgu i ich projekcji do motoneuronów alfa rdzenia szyjnego z odbiorem na mięśniach mostowo-obojczykowo-sutkowych.
Badanie elektro/videonystagmograficzne: Badanie służy ocenie sprawności receptora błędnikowego (kanałów półkolistych) i jego projekcji dośrodkowej oraz wpływu modulującego móżdżku na odruchy wzrokowo- i przedsionkowo-okoruchowe. Po założeniu na oczy maski okularowej z wmontowaną kamerą rejestrującą ruch źrenicy (lub przyklejeniu elektrod powierzchniowych na skórze wokół gałek ocznych), badany proszony jest najpierw o czynną współpracę przy wyzwalaniu odruchów wzrokowo-okoruchowych. Dalszy etap badania VNG to zapis swobodnego położenia gałek ocznych bez jakiejkolwiek stymulacji w celu wykluczenia oczopląsu samoistnego z następową próbą cieplną czyli stymulacją błędników. Próba ta pozwala na porównanie odpowiedzi z każdego błędnika osobno i stanowi podstawę oceny sprawności receptora przedsionkowego w uchu wewnętrznym.
- Ocena somatosensorycznej składowej zmysłu równowagi
Badanie wywołanych potencjałów somatosesorycznych: Ich badanie służy ocenie sprawności drogi czuciowej. Ponieważ impuls somatosensoryczny przebiega przez rdzeń szyjny drogą wstępującą do rdzenia przedłużonego, wzgórza i kory czuciowej. Na podstawie latencji fal generowanych na przebiegu impulsu elektrycznego, począwszy od stymulacji nerwu pośrodkowego w bruździe nadgarstka można ocenić lokalizację uszkodzenia drogi czuciowej i tym samym potwierdzić np. etiologię szyjną zaburzen otoneurologicznych.
Stabilometria: Użycie posturografu pozwala na ocenę zaburzen równowagi z ich dokładnym pomiarem i możliwościa monitorowania przebiegu rehabilitacji.
- Ocena wzrokowej składowej zmysłu równowagi
Potencjały wywołane wzrokowe: Badanie jest pomocne w rozróżnieniu pomiędzy defektem narządu wzroku a innym etiologicznie czynnikiem zaburzeń zmysłu równowagi. Ocena projekcji wzrokowej dosiatkówkowej ma istotne znaczenie dla weryfikacji nieprawidłowych odruchów wzrokowo-okoruchowych badanych podczas video/ elektronystagmografii.