Katedra Histologii i Embriologii

Kierownik Katedry: dr hab. Maciej Gagat, prof. UMK

Rys historyczny

Katedra Histologii i Embriologii mieści się w budynku nauk teoretycznych, znajdującym się na ulicy Karłowicza 24. Założycielem Jednostki oraz jej pierwszym kierownikiem był w latach 1984-2003 prof. dr hab. n. med. Władimir Bożiłow. W tym czasie pracownicy Katedry i Zakładu Histologii i Embriologii opublikowali ponad 100 prac naukowych oraz brali czynny udział w konferencjach krajowych, a także kongresach międzynarodowych. W powyższych latach zorganizowali również 8 konferencji naukowych z udziałem gości zagranicznych. W 2004 roku kierownikiem jednostki została prof. dr hab. Alina Grzanka. Do tej pory pod jej kierownictwem jednostka opublikowała ponad 550 artykułów naukowych, a pracownicy oraz doktoranci otrzymali wiele grantów ze środków uczelnianych oraz zewnętrznych (np. NCN, MNiSzW). Prof. dr hab. Alina Grzanka zorganizowała od podstaw Pracownię Hodowli Komórkowej, Immunofluorescencji, jak również Pracownię Mikroskopii Elektronowej, która została przeniesiona z Katedry i Zakładu Patomorfologii CM UMK. Wyposażenie w/w pracowni w sprzęty wysokiej klasy nie tylko umożliwiło prowadzenie badań naukowych w szerszym zakresie, ale także znacznie usprawniło i poszerzyło możliwości dydaktyczne. Studenci mogą nie tylko zapoznać się z nowoczesnym sprzętem na ćwiczeniach, ale także wykorzystują go przy prowadzeniu swoich prac magisterskich i doktorskich, jak również w ramach kół naukowych, które istnieją przy Katedrze.

W ramach Katedry Histologii i Embriologii działa Bydgosko-Toruński Oddział Polskiego Towarzystwa Histochemików i Cytochemików, który został powołany 6 stycznia 1986 roku, a jego organizację powierzono Prof. dr hab. Władimirowi Bożiłowowi, który objął stanowisko przewodniczącego. W maju 1986 r. odbyło się pierwsze posiedzenie naukowe Bydgoskiego Oddziału PTHC. Za pośrednictwem prof. dr hab. Aliny Grzanka, w 2005 roku nastąpiła reaktywacja Bydgosko-Toruńskiego Oddziału PTHC, które aktywnie działa do dziś, co przejawia się organizacją cyklicznych zebrań naukowych, a także organizacją ogólnopolskich sympozjów. W roku 2009 pod przewodnictwem prof. dr hab. Aliny Grzanka, Katedra Histologii i Embriologii zorganizowała Ogólnopolskie XLIII Sympozjum Polskiego Towarzystwa Histochemików i Cytochemików z udziałem gości zagranicznych, a w 2022 roku 54. Sympozjum Polskiego Towarzystwa Histochemików i Cytochemików (przewodniczący Komitetu Organizacyjnego dr hab. Maciej Gagat, prof. UMK).

Osiągnięcia naukowe i nurty badawcze pracowników Katedry Histologii i Embriologii:

Patent pt. „Stent wewnątrznaczyniowy, zwłaszcza naczyń wieńcowych” Ocena aktywności substancji antyangiogennych wobec komórek ludzkiego śródbłonka naczyń tętnic wieńcowych w warunkach stanu zapalnego.
Udział cytoszkieletu aktynowego w progresji różnego typu nowotoworów.
Ocena roli białek zaangażowanych w mechanizmy syntezy i naprawy DNA (np. białka RRM2, p53R2) oraz ich regulatorów (cyklina F, MDM2, ATM) w odpowiedzi komórek linii nowotworowych na ekspozycję na cytostatyki.
Analiza zmian w rozmieszczeniu białek cytoszkieletu w powiązaniu z cechami morfologicznymi apoptozy (obecność F-aktyny w pączkach apoptotycznych),
Opracowanie i zoptymalizowanie zastosowania nanocząsteczek półprzewodnikowych w celu lokalizacji filamentów aktynowych na poziomie transmisyjnej mikroskopii elektronowej,
Opracowanie Interaktywnego Atlasu Histologicznego dla studentów,
Określenie wpływu nadekspresji tropomiozyny na stabilizację połączeń międzykomórkowych ludzkiego śródbłonka naczyń w warunkach sprzyjających rozwojowi procesów miażdżycowych,
Ocena udziału F-aktyny oraz innych białek cytoszkieletu w strukturze i funkcji jądra komórkowego,
Białka cyklu komórkowego i ich związek z procesem apoptozy,
Wpływ związków pochodzenia naturalnego na morfologię i podstawowe procesy życiowe komórek nowotworowych.

W Katedrze Histologii i Embriologii funkcjonują następujące pracownie:

mikroskopii konfokalnej
mikroskopii fluorescencyjnej
mikroskopii elektronowej
immunohistochemiczna
hodowli komórkowej

Przy Katedrze Histologii i Embriologii działają Studenckie Koło Naukowe:

Biologii Komórki i Ultrastruktury, którego członkowie aktywnie uczestniczą w badaniach dotyczących podstawowych procesów życiowych komórek, cytoszkieletu oraz metastazy. Ponadto angażują się w liczne projekty studenckie takie jak IFMSA czy organizowanej przez STN CM UMK współpracy z uczniami szkół średnich.
Biologii Naczyniowej, utworzone w 2021 roku przy Katedrze Histologii i Embriologii, stanowi dynamiczną i interdyscyplinarną społeczność dedykowaną studentom zainteresowanym zagadnieniami biologii naczyniowej. Koło skupia się na badaniach związanych ze strukturą i funkcją naczyń krwionośnych oraz procesami związanymi z ich rozwojem i ewolucją.